Gebouwen

De Kapel te Staverden

Historie
De Hervormde kapel Staverden is in 1875 gebouwd als vervanging van een houten voorganger uit 1866.
Destijds realiseerde Jan Rudolf Kemper voor de inwoners van Staverden, Leuvenum en Speuld een kerkzaal. Dit kapelletje is tot tweemaal toe verbouwd, maar heeft nog altijd de sobere nostalgische uitstraling van een eenvoudige, neogotische zaalkerk. De bakstenen gevels lopen door tot het zadeldak met leidekking.
Direct achter de kerk ligt de uitgebouwde consistoriekamer met, op zolder, een orgel. Deze uitbouw dateert uit 1931 toen landgoedeigenaar de heer F.B. s’ Jacob de architecten J.A. Brinkman en L.S. van der Vlucht opdracht hiervoor gaf tegen een honorarium van ƒ 688,84. Deze architecten ontwierpen ook de Van Nelle-fabriek in Rotterdam.
Naast de uitbouw heeft het architectenduo ook de kerkinrichting een impuls gegeven. Zij werkten in dit stadium samen met de Ermelose aannemer Andreae. De meest recente verbouwing aan de kapel vond plaats in 1991 waarbij extra ruimte is gecreëerd voor sanitaire voorzieningen.
De kapel heeft een sober interieur en ademt nog altijd de sfeer van de jaren dertig uit. De muren hebben de authentieke houten lambrisering en een gedrukt tongewelf. Het meeste van de in 1931 aangebrachte elementen en aangekochte objecten zijn nog altijd aanwezig. Bijvoorbeeld het meubilair dat werd geleverd door de Nederlandsche Stoom-Houtzagerij De Voogt & Co uit Wageningen voor het bedrag van ƒ 1.542,50. Hiervoor werden de kerkbanken van de families s’ Jacob en Sandberg aan weerszijde geplaatst en haaks erop de rest van de banken. Ook zorgde dit bedrijf voor de eiken doopvonttafel en een collectestok. De bekende fabrikant van buismeubilair Gispen leverde de lichtkroon en de wandarmaturen, evenals de lezenaar op de preekstoel.

Ramen
Kozijnenfabrikant F.W. Braat uit Delft leverde de draairamen voor de kapel en de ramen voor de consistoriekamer. Kunstenaar Gerrit David Labots schilderde het wapenschild van de familie s' Jacob op diens kerkbank. Deze Rotterdammer maakte ook de glas-in-loodramen in ruil voor ƒ 212,00. De spitsboogramen verbeelden de wapenschilden van de zes heren van Staverden: de hertog van Gelre, De Groeff, Van Haersolte, Kemper, Van Ittersum en s' Jacob zelf. Aan de binnenkant van het portaal is een spitsboogvormige doorgang waar een gestuukt pauwmotief is aangebracht wat verwijst naar de ‘Pauwenburgt’ ofwel landgoed Staverden.

Klok en uurwerk
Aan de voorkant heeft de kapel een torenuitbouw met een lage toren en een houten klokkenstoel.
Het uurwerk is nog niet zo oud. Dit is in 1996 aangeschaft uit een legaat van wijlen mevrouw Klokke. Zij was lange tijd lerares op de openbare basisschool in Leuvenum.

Orgel
Het loze orgelfront, waarachter een klein pijporgeltje werd geplaatst, is geleverd door de Utrechtse orgelbouwer Maarschalkerweerd voor ƒ 225,00. Pas na de Tweede Wereldoorlog is het huidige orgel van de firma Koch geplaatst. Dit instrument is gebouwd rond 1940 en heeft één klavier en pedaal. Op de registerknop van de Fluit 4' staat Flint 4'. Tegelijkertijd is ook het orgelfront gewijzigd.
Voor de specifieke informatie over het orgel wordt verwezen naar de informatie op deze site. 

Bron: Gert Hofsink, Tineke Idema, Peter van der Velde, Steven van Loo en Natalie Overkamp, Kerkenfietsroute, Stichting Natuur- & MilieuPlatform, Ermelo, september 2008.